Surmia bignoniowa, znana również jako katalpa, to drzewo, które nie sposób przeoczyć – duże, sercowate liście, efektowne kwiatostany i charakterystyczne strąki czynią z niej jedną z najciekawszych roślin ozdobnych do ogrodów i przestrzeni publicznych. Choć nie występuje naturalnie w Polsce, bardzo dobrze radzi sobie w naszym klimacie i coraz częściej pojawia się w miejskich nasadzeniach. Jej oryginalna sylwetka i niewygórowane wymagania sprawiają, że warto rozważyć ją jako centralny punkt ogrodowej kompozycji.
Jak wygląda surmia i co ją wyróżnia?
Najbardziej rozpoznawalną cechą surmii są jej wielkie, jasnozielone liście – miękkie, sercowate, osiągające nawet 30 cm długości, które tworzą gęstą, szeroką koronę zapewniającą cień. Dzięki nim drzewo przyciąga uwagę od wczesnej wiosny do późnej jesieni, nawet zanim zacznie kwitnąć. W pełni sezonu liście tworzą niemal zwartą kopułę – idealną do wypoczynku w upalne dni.
Kwitnienie rozpoczyna się w czerwcu lub lipcu – wtedy na szczytach pędów pojawiają się duże, wiechowate kwiatostany złożone z drobnych, lejkowatych kwiatów o kremowobiałych płatkach z fioletowo-żółtymi plamkami. Całość przypomina kwiaty bignonii, co zresztą tłumaczy nazwę botaniczną rośliny. Kwitnienie trwa kilka tygodni i przyciąga liczne owady, co nadaje ogrodowi bardziej naturalny charakter.
Po przekwitnięciu pojawiają się charakterystyczne, długie strąki przypominające fasolki – zwisają z gałęzi przez wiele miesięcy, również zimą, i stanowią dodatkową ozdobę drzewa. Choć nie są jadalne, nie szkodzą też otoczeniu – opadają dopiero wiosną, po czym cykl wegetacyjny rozpoczyna się od nowa.
Jak uprawiać surmię i gdzie najlepiej ją posadzić?
Surmia najlepiej czuje się na stanowiskach słonecznych i osłoniętych od silnych wiatrów – w pełnym słońcu rozwija bujną koronę i obficie kwitnie. Gleba powinna być żyzna, lekko wilgotna, ale dobrze przepuszczalna – drzewo źle znosi zalewanie korzeni, dlatego nie należy sadzić go w miejscach podmokłych. Młode egzemplarze warto regularnie podlewać, szczególnie w okresach suszy.
Drzewo nie wymaga intensywnej pielęgnacji – wystarczy coroczne przycinanie dolnych odrostów i suchych gałęzi, by zachować regularny pokrój. Uformowana korona pozostaje gęsta i symetryczna przez wiele lat. Wczesną wiosną można przeprowadzić lekkie cięcie formujące, jeśli chcemy ograniczyć zbyt silny wzrost lub dostosować kształt drzewa do konkretnego miejsca w ogrodzie.
Choć starsze egzemplarze dobrze znoszą mrozy, młode rośliny mogą wymagać zabezpieczenia na zimę – zwłaszcza w pierwszych latach po posadzeniu. Wystarczy okryć pień agrowłókniną i usypać kopczyk z kory lub liści u nasady, by chronić korzenie przed przemarznięciem. W cieplejszych rejonach kraju nie ma potrzeby stosowania dodatkowych zabezpieczeń.
Surmia doskonale sprawdza się zarówno jako soliter, jak i element alei czy ogrodowej osi widokowej – jej rozłożysta korona buduje naturalny akcent przestrzenny, nie przytłaczając kompozycji. W większych ogrodach można łączyć ją z niskimi krzewami, trawami ozdobnymi lub bylinami, które zaakcentują monumentalny charakter drzewa.
