Pustaki szalunkowe pozwalają na budowę mocnych ścian fundamentowych lub piwnicznych bez konieczności tradycyjnego deskowania — przyspieszają proces i ograniczają koszty, przy zachowaniu monolitycznej struktury muru.
Zalety i właściwości materiału
Pustaki, zwane także zalewowymi lub zasypowymi, tworzy się z betonu klasy C20/25. Mają cienkie, bo zaledwie 3–4 cm ścianki, a jednocześnie zapewniają dużą wytrzymałość — od 3,5 do 5 N/mm², dzięki zastosowaniu wibroprasowania, co gwarantuje jednorodną strukturę i solidność produktu. Mur powstaje bez zaprawy, a komórki pustaków wypełnia się betonem (co najmniej klasy C12/15), tworząc trwały, monolityczny element konstrukcyjny.
Materiał cechuje odporność na mróz i wilgoć. Po wykonaniu ściany fundamentowej czy piwnicznej należy zastosować hydroizolację. Gładka powierzchnia muru zwykle wymaga jedynie szpachli i malowania, natomiast chropowate powierzchnie warto otynkować dla estetyki.
Zastosowanie w konstrukcji
Pustaki znajdują wszechstronne zastosowania w budownictwie: można z nich wznosić fundamenty, ściany nośne w przyziemiu i piwnicach, ściany oporowe oraz słupy. Dzięki swej lekkości — znacznie mniejszej niż standardowe bloczki betonowe — przyspieszają pracę ekip budowlanych.
Systemowy charakter i wymiary
System obejmuje trzy typy pustaków: podstawowe, połówkowe i narożne. Podstawowe są otwarte z obu stron i budują główną część ściany. Połówkowe uzupełniają ścianę przed narożnikiem, natomiast narożne — z jednej strony zamknięte — tworzą krawędzie konstrukcji.
Podstawowe modele dostępne są w rozmiarach takich jak 49×25×25 cm, 50×30×25 cm, 50×24×24 cm, 50×20×20 cm czy 51×25×20,5 cm; znaleźć można też węższe, o wymiarach np. 50×12×20 cm, przystosowane do ścian działowych. Waga pojedynczego pustaka wynosi od 20 do 23 kg. Na 1 m² muru potrzeba 8–10 sztuk, a dla jego wypełnienia wymagane są 0,13–0,21 m³ betonu.
Szczelność i zbrojenie
Brzegi elementów tworzą szczelne „zamki”, co ułatwia montaż. Pustaki zawierają otwory i zagłębienia — idealne do prowadzenia zbrojenia poziomego i pionowego w narożnikach, a także wygodne jako uchwyty przy przenoszeniu. Nadmiar betonu swobodnie przepływa między komórkami dla równomiernego wypełnienia.
Etapy budowy ściany
- Układanie bez zaprawy — mur stawia się „na sucho”, chyba że powierzchnia ław fundamentowych wymaga wyrównania — wtedy pierwszą warstwę układa się na cienkiej zaprawie cementowej. Układ pustaków wymaga odpowiedniego przesunięcia spoin pionowych.
- Zalewanie betonu — warstwę o wysokości ok. 1 m wypełnia się betonem i czeka, aż uzyska gęsto plastyczną konsystencję. Po związaniu można kontynuować mur – często pracuje się równocześnie nad przeciwległymi ścianami.
- Wypełnienie i zagęszczenie — beton nie może być zbyt suchy ani zbyt wodnisty. Szczególną uwagę poświęca się narożnikom. Zagęszczenie ręczne lub przy użyciu wibratora zapewnia trwałość muru.
- Zbrojenie — istotne przy dużych obciążeniach. Poziome zbrojenie w spoinach oraz pionowe słupki w narożnikach. Na ostatniej warstwie umieszcza się dwa pręty Ø 12 mm, które po zabetonowaniu tworzą wieniec ścienny.
